فضائل الخمسه من الصحاح السته (کتاب)

کتاب «فضائل الخمسة من الصحاح الستّة و غیرها من الکتب المعتبرة عند اهل السنة و الجماعه»، تألیف سید مرتضى حسینی فیروزآبادى (۱۴۱۰-۱۳۲۹ ق)، در بردارنده احادیث فضائل و مناقب پنج تن آل عبا، برگرفته از مهم‌ترین کتاب‌هاى اهل سنت مى‌باشد که در بلاد اسلامى مورد توجه قرار گرفته و علامه امینى در نشر آن به به بلاد اسلامى کوشش داشته است.

انگیزه نگارش

انگیزه تألیف کتاب «فضائل الخمسة» آن بوده که مؤلف در سفر حج با یکى از دانشمندان اهل سنت به بحث مى‌نشیند و پس از گفتگوهاى مذهبى ضمن اعتراف مى‌گوید: شما شیعیان با ادله متقنى که در دست دارید، در نشر و تبلیغ ضعیف هستید و آن طور که باید و شاید مذهب اهل بیت را بین مسلمانان اشاعه نمى‌دهید. همین سخن، انگیزه آیت الله فیروزآبادی برای نگارش این کتاب شد.

ساختار کتاب

کتاب «فضائل الخمسة» مشتمل بر پنج مقصد است که هر مقصد به بیان فضائل یکى از خمسه طیبه (علیهم السلام) مى‌پردازد. مقصد اول به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) اختصاص دارد. مقصد دوم و سوم، مختص علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) و فاطمه زهرا (علیهاالسلام) است. مقصد چهارم و پنجم هر دو درباره امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) است که مقصد چهارم به مناقب مشترک آن دو بزرگوار و مقصد پنجم به مناقب اختصاصی آنان مى‌پردازد.

از آن‌جا که بیشتر اختلافات شیعه و اهل سنت به مسأله ولایت و امامت بازمی‌گردد، بیشتر مطالب کتاب به مناقب امیرالمؤمنین (علیه السلام) اختصاص یافته است.

روش تألیف

مؤلف مطالب مربوط به مناقب اهل البیت (علیهم السلام) را از کتب اهل سنت جمع‌آورى کرده و پس از نام منبع به نقل روایت به طور کامل پرداخته است. البته وى سلسله اسناد را حذف کرده و فقط به راوى اصلى اشاره مى‌کند. نویسنده علاوه بر یادآورى هر منبع در ابتداى روایت، تمامى منابع و مصادر خود را در ابتداى جلد اول و دوم کتاب با مشخصات نشر ذکر کرده است. این منابع عبارتند از: صحاح شش‌گانه و مسانید و سنن و کتب مختلف حدیث و تفسیر و تاریخ و رجال اهل سنت.

شیوه مؤلف آن بوده که سرتاسر کتاب‌هاى تفسیر و رجال و حدیث را با دقت کامل و حوصله فراوان ملاحظه نموده تا اگر در موردى غیر از ابواب فضایل و مطاعن روایتى قابل استفاده باشد، از وى فوت نشود.

تلاش مؤلف بر آن است که از کتاب‌هاى طراز اول اهل سنت؛ مانند صحاح ستّه و مسانید معتبر نقل کند و از کتبى مانند «الفصول المهمة» ابن صباغ مالکی یا «کفایة الطالب» گنجى شافعی یا «ینابیع الموده» سلیمان بن ابراهیم قندوزى حدیثى نمى‌آورد، هر چند این کتاب‌ها هم تا اندازه‌اى از اعتبار برخوردار مى‌باشند.

از ویژگى‌هاى این اثر، تعدد و فراوانى ابواب و فصول آن است که حتى براى یک حدیث، عنوان بابى گشوده و در واقع فهرستى از مناقب را ارائه داده است.

ترجمه کتاب

این کتاب توسط محمدباقر ساعدى ترجمه شده است. همچنین علی شیروانی بخش مربوط به فضایل حضرت فاطمه (علیهاالسلام) از این کتاب ارزشمند را تحت عنوان «سیمای حضرت فاطمه علیها السلام در احادیث اهل سنت» ترجمه کرده است.

منابع

• ویکی نور
• ویکی شیعه